Саха алпаабытын төрүттээбит, бастакы лингвист Семен Андреевич Новгородов төрөөбүт күнүгэр түбэһиннэрэн, Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр олунньу 13 күнүгэр төрөөбүт тыл уонна сурук-бичик күнэ бэлиэтэнэр. Бу дьаһалы өрөспүүбүлүкэҕэ бастакы бэрэсидьиэнэ М.Е. Николаев 1996 сыллаахха таһаарбыт анал ыйааҕар эппитэ.
Төрүт тыл, сурук-бичик күнүн көрсө олунньу 11 күнүгэр Мындаабатааҕы «Кэнчээри» 13 №-дээх оҕо уһуйааныгар тэрээһин ыытылынна. Бу күн кыра, орто, улахан уонна бэлэмнэнии бөлөх оҕолоругар анаан сурук-бичик күнүн туһунан сырдатыы оҥоһулунна уонна балыктааһын диэн бэрт сэргэх оонньууну оонньотулар. Тэрээһин түмүгэр оҕолор сахалыы мультиктары үөрэ-көтө көрдүлэр.
Олунньу 13 күнүгэр Төрөөбүт тыл уонна сурук-бичик күнүгэр оскуолабытыгар үөрэнээччилэр, үлэһиттэр бука бары сарсыардаттан сахалыы таҥнан кэлэн уопсай линейканан Төрөөбүт тылбыт нэдиэлэтин арыйдыбыт.
Төрөөбүт тыл күнүн олохтонуутун историятын, сыалын-соругун билиһиннэрдибит. Алын сүһүөх оскуолабыт үөрэнээччилэрэ Ийэ тыл туһунан монтажтарын доргуччу ааҕан иһитиннэрдилэр. Линейкабытын маҥнайгы лингвист-учуонай, сахалыы алпаабыты оҥорбут Семен Андреевич Новгородов «Төрөөбүт соругум» диэн хоһоонун күргүөмүнэн ааҕыынан уонна оҕолорбутун минньигэс алаадьынан айах тутан түмүктээтибит.
Салгыы 7-11 кылаас оҕолоругар саха тылыгар, литературатыгар, төрүт култууратыгар билиилэрин тургутар «Толкуйдаа. Тобул. Кыай.» диэн квиз-оонньууну оонньоотулар. Оҕолор кылаастарынан 5 хамаандаҕа арахсан билиилэрин тургутустулар. Уонна бүгүҥҥү дьоро күммүтүнэн таба суруйуу үөрүйэҕин олохсутар, иҥэрэр сыаллаах үгэскэ кубулуйбут сахалыы дьыктааны суруйуунан түмүктээтибит.
Олунньу 13 күнүгэр Мындааба сынньалан киинигэр «Төрөөбүт тыл, сурук-бичик күнүгэр» аналлаах тэрээһин буолла. Үөрүүлээх тэрээһин уус-уран самодеятельность көхтөөх кыттааччылара Августина Индеева, Алевтина Уразбахтина сахалыы саймаархай ырыаларынан, Матрена Артамонова саха норуодунай поэта П. Тобуруокап «Эн биһи хомуспут» хоһоонунан арылынна. Ырыаһыттарга баянынан Будимир Крылов доҕуһуоллаата. Онтон тэрээһиҥҥэ кэлбит дьон түөрт хамаандаҕа арахсан «Толкуйдаа. Тобул.Кыай» квиз-оонньууга күрэхтэстилэр. Сүрдээх интэриэһинэй, киһини тардар көхтөөх оонньуу бэрт сэргэхтик, тыҥааһыннаахтык буолла. Түмүккэ бастакы миэстэҕэ «ТОК» команда, иккискэ – «Сатал», үһүс миэстэҕэ «Эрэл» уонна «Өркөн» хамаандалар таҕыстылар. Квиз кэннэ тэрээһин кыттыылаахтара хабылык хапса оонньоотулар. Хабылыкка бастыҥнарынан Алевтина Уразбахтина, Мария Сергеева, Марфа Винокурова уонна Парасковья Аммосова буоллулар.
Олунньу 14 күнүгэр, Ийэ тыл, сурук-бичик күнүн чэрчитинэн сахалыы таба суруйуу үөрүйэҕин олохсутар, иҥэрэр сыаллаах «Сахалыы дьыктаан» суруйууга 11 төгүлүн ыытылынна.
